Romatizma toplumda oldukça sık görülen hastalıklardır. Bunların sıklıkla günlük yaşamı etkilemesi, kişinin yaşam kalitesini düşürmesi, ülkemizde yeterli sayıda romatoloji uzmanı olmaması nedeni ile insanlar sıklıkla kulaktan dolma inanışlara başvurmaktadırlar. Aşağıda bu yanlış inanışların bazıları ve bunların doğruları anlatılmıştır.
Romatizma sadece eklemleri tutan bir hastalıktır:YANLIŞ
DOĞRU: Romatizmaların bir kısmı sadece eklemleri tutsa da önemli bir kısmı eklemler dışında deri, mukozalar, göz, kan elemanları, akciğer, böbrekler başta olmak üzere birçok doku ve organı etkileyebilir. Hatta bazen eklem dışında bir yakınma da romatizma belirtisi olabilir. Örneğin tekrarlayan aftlar: Behçet Hastalığı; üveitler: Behçet hastalığı, ankilozan spondilit, Sarkoidoz; Ateş: SLE, Ailesel Akdeniz Ateşi gibi hastalıkların seyrinde görülebilir.
Romatizma sadece yaşlılarda görülen bir hastalıktır, gençlerde olmaz:YANLIŞ
DOĞRU: Halk arasında kireçlenme olarak bilinen Osteoartrit sıklıkla yaşlılarda ortaya çıkmakta ise de diğer birçok romatizma genç ?orta yaşlı insanlarda ortaya çıkmaktadır. Sistemik Lupus Eritematozus, Behçet Hastalığı, Ailesel Akdeniz Ateşi, Ankilozan Spondilit gibi ülkemizde yaygın olarak görülen hastalılar öncelikle gençler arasında sık görülmektedir.
Romatizma sadece kadınların hastalığıdır:YANLIŞ
DOĞRU: Romatizmal hastalıkların çoğunun kadınlarda daha sık sık görüldüğü doğrudur. Ancak birçok romatizmal hastalık erkekleri de bir o kadar oranda etkileyebilmektedir. Sitemik Lupus Eritematozus (SLE), Antifosfolipid Sendromu, Sjögren Sendromu ön planda kadınlarda sık görülürken bazı vaskülit türleri erkleri daha fazla etkilemektedir. Ayrıca erkeklerde bazı hastalıklar daha ağır seyretmekte. Örneğin Behçet Hastalığı ve Ankilozan Spondilit grubu hastalıklar erkeklerde daha ağır seyreder.
Romatizmalar sadece soğukta ortaya çıkar:YANLIŞ
DOĞRU: Osteoartrit gibi bazı romatizmaların soğuk ve yağışlı havalarda hastayı daha fazla rahatsız ettikleri doğrudur. Muhtemelen dış ortamdaki basınç değişikliklerinin ekleme yansıması nedeni ile daha fazla yakınma olmaktadır. Öte yandan güneş bazı hastalıklara iyi gelse de, örneğin SLE gibi romatizmaları ise alevlendirebilir. Yani romatizmalar sadece soğukta ya da kışın ortaya çıkmaz, her mevsimde ortaya çıkabilir.
Romatizmaların tedavisi yoktur:YANLIŞ
DOĞRU: Eskiden romatizma hastalarının tedavisi kısıtlı idi. Gerek romatizmal hastalıklar uzmanı sayısının yetersizliği gerekse de tedavi imkânlarının kısıtlı olması nedeni ile birçok romatizmal hastalık yeterince tedavi edilemiyordu. Günümüzde birçok romatizmal hastalık için modern tedavi yöntemleri geliştirilmiştir. Özellikle romatoid artrit, Ankilozan Spondilit gibi hastalıkların tedavisinde önemli başarılar sağlanmıştır.
Sedimantasyon, CRP ve ASO yükselmesi sadece romatizma nedeni ile olur:YANLIŞ
DOĞRU:Sedimantasyon: vücuttaki herhangi bir iltihabi durumda yükselen bir testtir. Sadece romatizmal değil, başta mikrobik iltihaplanmalar olmak üzere vücutta yangı tablosuna yol açan hemen her durumda yükselir. Yani sadece romatizmada yükselmez.
CRP (C- reaktif Protein): sedimantasyona benzer olarak romatizmalar dahil olarak vücutta yangıya neden olan hemen her durumda artar. Yani bu test de tek başına romatizmayı göstermez.
ASO (Anti Streptolizin O): Bu test Beta mikrobu da denilen A Grubu Beta Hemolitik Streptokoklar ile boğaz enfeksiyonu geçiren insanlarda yükselen bir testtir. Bu mikropla boğaz enfeksiyonu geçirenlerin %1-5 kadarında AKUT ROMATİZMAL ATEŞ (ARA) denilen bir tür romatizma gelişebilir. Dolayısı ile boğaz enfeksiyonu geçirenlerin hepsinde ASO yükselirken sadece %1-5 kadarında ARA gelişir. Sonuç olarak ASO yükselmesi tek başına ARA tanısı koydurmaz diğer klinik ve laboratuar belirtileri ile birlikte değerlendirilmelidir.
Eklem sıvısının alınması zararlıdır:YANLIŞ
DOĞRU: Eklem sıvısı normalde eklemler içinde az miktarlarda bulunan ve eklemlerin rahat hareket etmesini sağlayan kaygan bir sıvıdır. Ancak iltihabi ya da travmatik birçok nedenle eklem sıvısında artış olabilir. Bu durumlarda sıvının mikroskopta incelenmesi ya da kültürünün yapılması gibi tanısal amaçlarla ya da fazla sıvıyı alıp eklemi rahatlatma amaçlı olarak alınması gerekebilir. Bu durumlarda uygun şekilde yapıldığında,sıvı alınmasının ekleme herhangi bir zararı söz konusu olmayıp aksine yararı olur.
Kortizon kullanılması kesinlikle zararlıdır:YANLIŞ.
DOĞRU: Elbette her ilaçta olduğu gibi kortizonun da gereksiz yere kullanılması zararlıdır. Ancak bazı durumlarda ilaçları zorunlu olarak kullanmamız gereklidir. Hatta bazen kullanılmazsa daha fazla zarar görmemiz mümkündür. Kortizonda böyle bir grup ilaçtır. Gereksiz yere kullanılırsa zarar verebilir ancak gerektiğinde ise kullanılmazsa zarar görebileceğinden zorunlu olarak hastalarımıza yazarız. Kortizon İltihaplı romatizmaların tedavisinde sıklıkla başvurduğumuz ana ilaçlarımızdan biridir. Bu hastalıkların birçoğunun özellikle alevlenme dönemlerinde kullanılır. Doktorun önerdiği şekilde kullanılması ile zararları en aza iner. Başka şekilde önerilmedi ise sabahları tek dozda ve sabah saat sekizden önce alınması önerilir.
Bitkisel ilaçlar zararsız olup romatizmaya daha iyi gelirler:YANLIŞ
DOĞRU: Çeşitli bitkisel ilaçlar, çeşitli madenlerden yapılmış olan bilezikler ve daha birçok alternatif tıp ürünü halk arasında yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak bilimsel olarak bunların hiç birisinin işe yaradığına dair kanıt yoktur. Üstelik almakta olduğunuz başka ilaçlarla etkileşip zarar da verebilirler. Hekiminize danışmadan, özellikle son zamanlarda yerel TV lerde reklamı çokça yapılan birçok ürün var, bunların kullanılmamasında yarar var